Psikolojisi Bozuk Çocuğun Belirtileri

Psikolojisi bozuk çocuğun belirtileri nelerdir? Çocuklarda ruh sağlığının bozulduğunu nasıl anlayabiliriz? Psikolojisi bozuk çocuğa nasıl yardım edilir?

Çocukların yaşadığı psikolojik bozuklukları tespit edebilmek ebeveynler için kolay değildir. Bu nedenle de, tedavi görmesi gereken birçok çocuk ihtiyaç duydukları psikolojik yardımı alamamaktadır. Psikolojisi bozuk çocuğun belirtileri ile ilgili, çocuğunuza yardımcı olabilmek için birtakım bilgilere sahip olmanız gerekir. Öncelikle, “psikolojik bozukluk nedir” sorusunun cevabına bakalım.

Psikolojik Bozukluk Nedir?

Akıl ve ruh sağlığı, nasıl düşündüğünüz, duygularınızı nasıl kontrol ettiğiniz ve nasıl davrandığınızla ilgilidir. Akıl hastalığı ya da psikolojik bozukluğu, sıkıntıya neden olan veya bir kimsenin işlevsel becerilerine zarar veren düşünce, duygu ve davranışlardaki problemli değişiklikler olarak görülür.

Çocuklarda ruh sağlığı bozuklukları, gelişim dönemine uygun düşünme, davranış, sosyal beceriler veya duyguların kontrolünde yaşanan gecikmeler veya bozulmalar olarak tanımlanır. Bu problemler çocukların üzülmesine neden olur. Evde, okulda veya diğer sosyal ortamlarda, olağan işlevlerini sürdürmelerini engeller.

Çocuklarda Görülen Psikolojik Sorunların Tedavi Edilebilmesinin Önündeki Engeller

Psikolojisi bozuk çocuğun belirtilerini anlamak zordur çünkü normal seyreden gelişim, çocuklarda sürekli olarak fiziksel ve ruhsal değişimler yaşanması anlamına gelir. Ayrıca, bir psikolojik bozukluğun belirtileri çocuğun yaşına göre farklılık gösterebilir. Çocuklar, duygularını ve davranışlarının nedenlerini açıklayamayabilirler.

Birçok faktör, ebeveynlerin ruhsal sorunlar yaşadığından şüphelenilen bir çocuk için profesyonel yardım almalarını engelleyebilir. Öte yandan anne babalar çocuklarının, psikolojik hastalığa (akıl hastası) sahip olmalarından dolayı damgalanmasından endişe duyabilir. Satın alınması gereken ilaçlar, tedavinin gerektireceği diğer maliyetler veya tedaviye ulaşmaktaki zorluklar, anne babaları kaygılandırabilir.

Çocuklarda Sıklıkla Görülen Ruhsal Bozukluklar

Çocuklarda sıklıkla görülen psikolojik bozukluklar, genellikle aşağıdaki gibidir;

Anksiyete (Kaygı) Bozuklukları

Çocuklarda görülen anksiyete (kaygı) bozuklukları, çocukların oyunlara, okula veya gelişim dönemine uygun sosyal durumlara katılma becerilerini bozan kalıcı korkular veya endişelerdir. Çocuklarda en çok görülen kaygı bozuklukları, sosyal anksiyete bozukluğu, yaygın anksiyete bozukluğu ve obsesif-kompulsif bozukluklardır.

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)

Aynı yaştaki birçok çocukla kıyaslandığında DEHB’li çocuklar, dikkati toplama, dürtüsel davranışlar, hiperaktivite veya bu sorunların getirdiği birtakım zorluklar yaşarlar.

Otizm Spektrum Bozukluğu

Otizm spektrum bozukluğu, erken çocukluk döneminde, çoğunlukla üç yaşından önce görülen nörolojik bir sorundur. Otizm spektrum bozukluğunun şiddeti çocuktan çocuğa değişse de, bu bozukluğu olan bir çocuk insanlarla iletişim ve etkileşim kurmakta zorluk yaşar.

Yeme Bozuklukları

Yeme bozuklukları, ideal vücut ölçüleriyle meşgul olma, kilo almak veya kilo vermek konusunda düzensizlik ve sağlıklı olmayan beslenme alışkanlıkları olarak tanımlanır. Anoreksiya nervoza, bulimiya nervoza ve son yıllarda literatüre eklenen tıkınırcasına yeme bozukluğu gibi yeme bozuklukları, yaşam kalitesini bozan duygusal ve sosyal problemlere, hayatı tehdit eden birtakım fiziksel sorunlara neden olabilir.

Depresyon ve Diğer Duygudurum Bozuklukları

Depresyon, çocuğun eğitim hayatını olumsuz yönde etkileyen ve başkalarıyla etkileşimde bulunma yeteneğine zarar veren kronik üzüntü durumudur.

Bipolar Bozukluk

Bipolar bozukluk, riskli veya sağlıksız olabilecek aşırı duygusal veya davranışsal yükselmelere ruh halinde aşırı biçimde dalgalanmalarına neden olur.

Travma Sonrası Stres Bozukluğu

Travma sonrası stres bozukluğu, istismara uğrama, şiddet görme, yaralanma veya diğer travmatik olaylara yanıt olarak ortaya çıkar. Uzun süren duygusal sıkıntılara, endişeli birruh haline, rahatsız edici anıların zihni meşgul etmesine, kabuslara ve yıkıcı davranışlara neden olur.

Şizofreni

Şizofreni, kişinin gerçeklik algısını yitirmesine (psikoz) neden olan, duygu ve düşüncelerde gözlemlenen ruhsal bir bozukluktur. Çoğu zaman 20’li yaşların sonlarına doğru veya ergenlik döneminde ortaya çıkan şizofreni, halüsinasyonlar, sanrılar ve sağlıksız düşünce ve davranışlar şeklinde görülür.

Psikolojisi Bozuk Çocuğun Belirtileri

Psikolojisi bozuk çocuğun belirtileri genellikle aşağıdakiler gibidir;

İki hafta veya daha uzun süren kronik hüzün ve üzüntü

Sosyal faaliyetlerden kaçınma ve geri durma

Kendine zarar vermek veya kendine zarar vermekten bahsetmek

Ölüm veya intihar hakkında konuşmak

Öfke nöbetleri veya aşırı sinirli ruh hali

Zararlı olabilecek kontrol dışı davranışlar

Ruh halinde, davranışlarda veya kişilikte büyük değişiklikler

Yeme alışkanlıklarında değişiklikler

Kilo verme veya kilo alma

Uyumakta zorluk çekme

Sıklıkla ortaya çıkan baş veya mide ağrıları

Konsantrasyon eksikliği

Akademik performansta düşüş

Okuldan kaçma

Çocuğunun psikolojik sorunları olduğundan endişe duyan anne-babalar ne yapmalı?

Çocuğunuzun zihinsel sağlığıyla ilgili kaygılarınız varsa, bir çocuk psikoloğuna danışın. Gözlemlerinizi ve şüphelendiğiniz durumları psikoloğa anlatın. Çocuğunuzun davranışlarındaki değişiklikleri fark edip etmediklerini anlamak için çocuğunuzun öğretmeni, yakın arkadaşları, diğer akrabalarınız veya varsa bakıcısıyla konuşun. Öğrendiğiniz bütün bilgileri uzmanla paylaşın.

Çocuklarda Görülen Psikolojik Bozuklukların Teşhisi

Çocuklarda görülen psikolojik sorunlar, belirtilere ve durumun çocuğun günlük yaşamını ne yönde etkilediğine göre teşhis ve tedavi edilir. Tanı koyması için, bir çocuk psikoloğundan veya psikiyatrdan randevu alın. Ruh sağlığı uzmanı aşağıdaki değerlendirmeleri yapacaktır;

Fiziksel ve ruhsal muayene

Tıbbi geçmiş bilgisi

Fiziksel veya duygusal travma öyküsü

Varsa ailede görülen fiziksel ve zihinsel sağlık öyküsü

Ebeveynlerle birlikte, belirtilerin ve endişeye neden olan durumların gözden geçirilmesi

Çocuğun gelişimsel özellikleri (yaşına uygun gelişim gösterip göstermediği ile ilgili geçmiş bilgiler)

Akademik başarı durumu

Ebeveynlerle görüşme

Çocukla birebir yapılacak konuşmalar ve gözlemler

Çocuk ve ebeveynler için geliştirilmiş test ve anketler

Çocuklarda görülen psikolojik bozuklukların tanısını koymak zaman alabilir çünkü çocuklar duygularını anlamakta veya sözel olarak ifade etmekte güçlük çekebilir. Gelişim dönemlerine göre çocuklarda görülen ruhsal problemler farklılık gösterebilir. Çocuk psikoloğu, zaman içinde koyduğu tanılarda değişiklik yapabilir.

Çocuklarda Psikolojik Bozukluklar Nasıl Tedavi Edilir?

Psikolojik bozukluklar yaşayan çocuklarda tedavi aşağıdaki şekilde gerçekleşir;

Psikoterapi

Küçük çocuklarla yapılan psikoterapi, oyun oynamak ve oyun oynarken çocukla konuşma şeklinde gerçekleşir. Psikoterapi sırasında çocuklar, duyguları ve düşünceleri hakkında nasıl konuşacaklarını, bu duygu ve düşüncelerle baş etmeyi ve yeni davranış kalıplarını öğrenir.

İlaç Tedavisi

Psikiyatr tedavi uygularken, antidepresan, anksiyete ilaçları, antipsikotik veya duygudurum düzenleyici gibi ilaçlar önerebilir. Ruh sağlığı uzmanı, ilaç tedavilerinin ne gibi riskler içerebileceğini, ilaçların yan etkilerini ve faydalarını sizinle paylaşacaktır.

Psikolojik sorunlar yaşayan çocuğuma nasıl yardımcı olabilirim?

Çocuğun yaşadığı psikolojik bozukluğun tedavisinde anne babalara da önemli görevler düşmektedir. Çocuğunuza aşağıdaki şekilde yardımcı olabilirsiniz;

Çocuğunuzun hastalığı hakkında bilgi edinin.

Aile üyelerinin tamamının bu problemin tedavi edilmesinde destekleyici bir rol almasını sağlayın.

Çocuğunuza vereceğiniz tepkiler ve gösterdikleri davranışlarla nasıl başa çıkacağınız konusunda uzmandan öneriler alın.

Stres yönetimi tekniklerini öğrenip uygulayın. Çocuğunuza karşı sabırlı ve hoşgörülü olun.

Çocuğunuzla birlikte rahatlayabileceğiniz aktiviteler planlayın.

Çocuğunuzun güçlü yanlarını ve yeteneklerini övün.

Gerekli desteği sağlamak için çocuğunuzun okuluyla beraber hareket edin.

Pedagog Ercüment Eşsiz