Çocuklarda Kekeleme Sorunu

Çocuklarda kekeleme sorunu neden görülür? Çocuklar neden kekeler? Çocuklarda kekemeliğin nedenleri nelerdir? Kekeleyen çocuğa anne baba nasıl yardım edebilir?

Kekemelik Nedir?

Birçok küçük çocuk kekemelik sorunuyla karşılaştığında 2 ila 5 yaş arası bir süreçten geçer. Yani kekemelik başlangıcı genellikle 2 yaşlarında görülür. Kekeleyen çocuklarda şunlar gözlemlenir:

• Belirli heceleri, kelimeleri veya cümleleri tekrarlar
• Bazı kelimeleri uzatır
• Konuşurken duraklar
• Belirli sesleri ve heceleri çıkaramaz

Çocuklarda kekeleme sorunu, genel tanımlamayla, konuşma akışında bir kesinti olması ve akıcı konuşamama durumudur.
Peki! Kekemelik kendiliğinden geçer mi?

Çoğu durumda 5 yaşına kadar kekemelik kendiliğinden geçer. Bazı çocuklarda daha uzun süre devam eder. Çocuğun bu sorunun üstesinden gelmesine yardımcı olacak etkili tedaviler mevcuttur.

Çocuklarda Kekemeliğin Nedenleri Nelerdir? Kekeleme Neden Olur?

Bilim insanları, bazı çocukların neden kekelediği konusunda net bir bilgiye sahip olmadıklarını söylemektedir. Ancak bu problemin en yaygın sebebinin, konuşma için gerekli olan kaslar ve vücut bölümleriyle beyin sinyallerinin etkileşime girme biçimindeki bir sorun gibi, birkaç problemin buna neden olduğunu ifade etmektedirler.

Birçok kimse kekemeliğin genetik olabileceğine inanıyor. Kekeleyen bir yakını olan çocukların, normal çocuklara göre kekeme olma ihtimalinin 3 kat daha fazla olduğu düşünülüyor.

Kekemelik Belirtileri Nelerdir?

Çocuklarda kekemelik sorununun belirtileri genellikle, çocuk yaklaşık olarak 18-24 aylıkken ortaya çıkar. Bu yaşta, kelime dağarcığında bir patlama olur ve çocuklar cümleler oluşturmak için kelimeleri bir araya getirmeye başlar. Anne babalar için kekemelik üzücü ve sinir bozucu olabilir. Ancak çocukların bu aşamada biraz kekelemesi doğaldır. Bu aşamada sizlere yegâne tavsiyemiz onlara karşı nazik ve sabırlı olmanızdır.

Bir çocuk birkaç hafta veya birkaç ay kekeleyebilir ve kekemelik gelip geçebilir. 5 yaşından önce kekelemeğe başlayan çocukların çoğu, konuşma veya dil terapisi gibi herhangi bir yardıma ihtiyaç duymadan bu sorunu atlatır.

Ancak çocuğunuzun kekemeliği sık oluyorsa, kötüleşiyorsa veya vücut- yüz hareketleriyle birlikte baş gösteriyorsa, 5 yaştan küçük olup olmadığına bakılmaksızın bir konuşma-dil terapistinden yardım almanızı tavsiye ederim.

Kekemelik Kendiliğinden Geçer mi?

Genellikle, çocuklar ilkokula başlamalarıyla birlikte iletişim becerilerini de geliştirmeye başladıklarından, kekemelik kendiliğinden geçer. Okul çağında kekelemeye devam eden bir çocuk muhtemelen sorunun farkındadır ve bundan utanabilir. Bu durum arkadaşlarının dikkatini çekebilir ve hatta çocuğunuzu üzecek, kızdıracak olaylara da neden olabilir.

Böyle bir durumda, bu sorunu sınıfta çocuklarla birlikte ele alabilecek olan öğretmeniyle konuşun. Öğretmenin sergileyeceği yapıcı tutum, konuşma terapisi başlayana kadar çocuğunuz için stresli konuşma durumlarını yani kekelediği konuşma sayısını da azaltabilir.

Çocuklarda Kekeleme Sorunu İçin Ne Zaman Yardım Alınmalıdır?

Çocuğunuz 5 yaşındaysa ve hala kekeliyorsa, doktorunuzla veya bir konuşma-dil terapisti ile görüşmeniz gerekmektedir.

Aşağıdaki durumlarda, çocuğunuzun için bir konuşma terapistine danışın:

• Konuşmayı gerektiren durumlardan kaçınmaya çalışır
• Kekemelik korkusuyla söylemekte zorlandığı bir kelimeyi değiştirir
• Kekemelik ile birlikte yüz veya vücut hareketleri ile de zorlandığı gözlenir
• Tüm kelimeleri ve cümleleri sık ve tutarlı bir şekilde tekrarlamanın yanı sıra sesleri ve heceleri daha sık tekrarlar
• Konuşma ve ses tonundan çok gergin olduğu anlaşılır

Bunların dışında aşağıdaki durumlarda da terapistle konuşmalısınız:

• Çocuğunuzun konuşma kaslarında artan yüz gerginliği fark ederseniz
• Artan ses yüksekliğine neden olan ses gerilimi fark edersiniz
• Çocuğunuzun konuşmasıyla ilgili saymadığımız başka endişeleriniz varsa

Kekemelik 6 ay veya daha uzun sürerse, birçok konuşma-dil terapi okulu uygun test ve terapi hizmeti sunacaktır.

Konuşurken Kekeleyen Çocuklara Anne Babaları Nasıl Yardımcı Olabilir?

Çocuğunuza yardımcı olmak için şunları yapabilirsiniz:

• Çocuğunuz konuşurken takıldığı ve kekelediği zamanlar, ondan tam veya doğru konuşmasını isteyerek durumu daha zorlaştıracağınızı unutmayın.  Konuşmanın eğlenceli ve keyifli olmasına izin verin.

• Aile yemeklerini sohbet zamanı olarak kullanın. Radyo veya TV gibi dikkat dağıtıcı şeylerden kaçının.

• “Yavaşla”, “sakin ol” veya “derin bir nefes al” gibi düzeltmelerden veya eleştirilerden kaçının. Bu yorumlar ne kadar iyi niyetli olursa olsun, yalnızca çocuğunuzun bu durumun ciddi bir sorun olduğunu hissetmesini sağlayacaktır.

• Rahatsız olduğunda veya kekemeliği arttığında, çocuğunuzun yüksek sesle konuşmasını veya okumasını ona hissettirmeden önleyin. Bunun yerine, bu zamanlarda çok fazla konuşma gerektirmeyen aktiviteleri teşvik edin.

• Çocuğunuzun sözünü kesmeyin veya ona baştan başlamasını söylemeyin.

• Çocuğunuza, konuşmadan önce düşünmesini söylemeyin.

• Evde sakin bir atmosfer sağlayın. Aile hayatının hızını yavaşlatmaya çalışın.

• Çocuğunuzla veya onun yanında başkalarıyla konuşurken yavaş ve net konuşun.

• Çocuğunuzla göz temasını sürdürün. Başka yöne bakmamaya veya üzgün olma belirtileri göstermemeye çalışın.
  
• Çocuğunuzun kendi adına konuşmasına, düşüncelerini ve cümlelerini bitirmesine izin verin.
  
• Çocuğunuzun sorularına veya yorumlarına yanıt vermeden önce duraklayın.
  
• Çocuğunuzla yavaş konuşun. Bu pratik gerektirir! Yavaş bir konuşma tarzı geliştirmek, çocuğunuzun akıcı konuşmasına yardımcı olacaktır.

Özetle; çocuklarda kekeleme sorunu, ailelerin sabırlı ve anlayışlı olmasını gerektirir.
“Kekeleme neden olur, kekemelik belirtileri nelerdir, kekeleyen çocuğa nasıl yardım edilir, kekemelik kendiliğinden geçer mi” gibi soruların cevabını bu makalede vermeye çalıştık. Artık, çocuklarda kekeleme sorunu ile ilgili daha detaylı bilgiye sahipsiniz.