Beyaz Gürültü Nedir?

Beyaz gürültü, işitilebilir ses spektrumundaki tüm frekansları eşit ölçüde içeren bir gürültüyü ifade eder. Birden fazla ses bandını kapsadığından, bazen geniş bant gürültüsü olarak adlandırılır. Beyaz gürültüyü ayarlanmamış bir radyo veya televizyondan gelen statik sese benzetebiliriz.

Araştırmacılar, beyaz gürültünün insanlar üzerindeki etkisini uzun yıllardır inceleyerek bebeklerde ağlamayı azaltabileceğine, iş performansını iyileştirebileceğine ve potansiyel olarak dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun (DEHB) semptomlarına karşı koymaya yardımcı olabileceğine dair kanıtlar bulmuştur.  Yapılan birçok çalışma, beyaz gürültünün insan uykusunu nasıl etkileyebileceğini de inceledi.

Pembe Gürültü Nedir?

Beyaz gürültü gibi, pembe gürültü de ses spektrumundaki bileşenleri içeren geniş bantlı bir sestir. Pembe gürültü, her bir oktavdan sesleri içerir ancak frekanslarının gücü, her bir yüksek oktavda üç desibel azalır. Sonuç olarak, pembe gürültü beyaz gürültüden daha düşük tondadır. Bu konuyla ilgili çalışmalar yapan uzmanlar, pembe gürültünün sesini bir şelalenin çıkardığı sese benzetiyor. Yapılan bazı çalışmalar, pembe gürültünün yaşlı insanlarda derin uykuyu ve bilişsel performansı iyileştirebileceğini ortaya koyuyor.

Kahverengi Gürültü Nedir?

Kırmızı gürültü olarak da adlandırılan kahverengi gürültü, beyaz ve pembe gürültüler gibi başka bir geniş bant sesidir. Pembe gürültüye benzer şekilde kahverengi gürültü de ses spektrumunun her oktavından gelen sesleri içerir ancak frekansların arkasındaki güç her oktavda azalır. Bu azalma, pembe gürültüden iki kat daha fazladır ve insanların beyaz veya pembe gürültüden daha derin algıladığı bir ses ile sonuçlanır. Konunun uzmanlarının yaptığı çalışmalarda, insanlar kahverengi gürültünün kendilerine yağmur veya duş sesini hatırlattığını söylemiştir.

Çalışmalar, kahverengi gürültünün kulak çınlaması olan kişilerin yaşadığı semptomları azaltmada ve bilişsel performansı iyileştirmede yararlı olabileceğini göstermiştir. Ancak uyku üzerindeki etkisi ile ilgili geniş çapta araştırma henüz yapılmamıştır.

Beyaz Gürültü Uyumanıza Yardımcı Olur Mu?

Beyaz gürültünün uyku üzerindeki etkisini araştıran çok sayıda çalışmanın yakın tarihli bir analiz sonuçları, bu konuda net bir şey söyleyebilmiş değil. Uzmanlar, mevcut kanıtların kalitesini sorguluyor ve beyaz gürültüyü bir uyku yardımı olarak geniş çapta önermek için daha fazla araştırmanın gerekli olduğu sonucuna varıyor. Ayrıca, bazı durumlarda beyaz gürültünün bir kişinin uykusunu bozabileceğini ve işitme duyusunu etkileyebileceğini de belirtiyorlar.

Beyaz gürültü kavramını kullanarak uykuya teşvik etmek için tasarlanan bazı makineler, 17. yüzyılın başlarında ortaya çıkmıştır. Daha sonra araştırmacılar 1970’ler, 1980’ler ve 1990’lar boyunca beyaz gürültü ve uyku üzerine araştırmalar yürüttüler ve beyaz gürültüyü dinlemenin yeni doğan bebeklerin daha hızlı uykuya dalmasına yardımcı olduğunu ve gece boyunca beyaz gürültüye maruz bırakılan yetişkinlerin farklı uyku evrelerinde geçirdikleri süreyi etkilediğini buldu.

Daha yeni tarihli bir çalışmada, yetişkinler beyaz gürültüyü dinlerken %38 daha hızlı uykuya daldığı görüldü. Yine ABD’de yapılan birçok yeni araştırma sonucuna göre, beyaz gürültünün uykuyu olumlu yönde etkilediği tespit edildi. Hindistan’da bir hastane ünitesindeki durumu kritik hastalara kulaklıkla beyaz gürültü dinletildi. Hastaların uyku kalitesinin arttığı görüldü.

Fakat yine de beyaz gürültünün uykuyu iyileştirip iyileştirmediğini (belki beyin dalgalarını senkronize ederek) veya sesin öncelikle arka plan gürültüsünü maskeleyerek uykuya yardımcı olup olmadığını doğrulamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

Konuyla ilgili ayrıca, “Bebeklerde Uyku Eğitimi” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.

Araştırmacı Yazar, Pedagog Ercüment Eşsiz