2 Yaş Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir?
18 Mayıs 20222 yaş sendromu nedir? 2 yaş sendromu belirtileri nelerdir? Bebeklerde 2 yaş sendromu ve bağımsızlık kazanma çabası… 2 yaş sendromu ne zaman başlar?
2 yaş sendromu, çocukların bağımsızlığını kazanma çabalarının başladığı döneme verilen isimdir. Aslında çocuklar erken yaşlardan itibaren bağımsız olmayı öğrenirler. Çocuklarda bağımsızlığı güvenli ve olumlu bir şekilde teşvik etmek, anne-babaların görevleri arasında yer alır.
Bebeklik döneminden itibaren insanlar bağımsızlık arayışı içindedirler. Bebekler, biberon tutmakta veya yiyecekleri kendileri yemekte ısrar eder. Yeni yürümeye başlayan çocuklar, vurgulu bir şekilde “ben yapıyorum” derler. Okul öncesi yıllar çocuklar için, kendi başlarına daha fazla görevin/işin üstesinden gelmeye çalıştıkları, sözel, sosyal ve duygusal becerileri kazanma çabasına girdikleri, bir filiz gibi büyüdükleri zaman dilimidir.
Ancak çocuğunuzun bağımsızlık arzusuyla, güvenlik ve sınırlara olan ihtiyacı arasında nasıl bir denge kurmalısınız?
Bu sorun, çocuğunuz büyüdükçe kaybolmayan ancak ortaya çıkmaya devam eden bir sorundur. Arkadaşlarında yatıya kalmaları, ders dışı etkinlikleri, karşı cinsle flörtleşmeleri, tercih ettikleri spor dalları ve belki de en ürkütücü olanı; arabanın anahtarlarını alıp kaçmaları… Bütün bunlar, bebeklikten başlayıp ergenlik dönemi bitinceye kadar devam eden bağımsızlık çabasıyla birlikte zaman içinde ortaya çıkan sorunlardır.
Çocuğunuzla olan iletişim ve ilişki tarzınızın temelleri, okul öncesi dönemde atılır ve gelecek yıllar boyunca çok büyük değişiklikler göstermeden devam eder. Peki! Çocuğuma bağımsızlık duygusunu aşılamak için nasıl davranmalı, neler yapmalıyım? İşte size bazı ipuçları;
Okul Öncesi Çocukların Bağımsızlıklarını Geliştirmelerine Yardımcı Olacak İpuçları
İnatlaşmayın; Seçenekler Sunun
- Okul öncesi çocuğunuzla sık sık karşı karşıya geliyorsanız, kendinize şunu sorun; “Bu durum, bundan bir yıl sonra da önemli bir sorun olacak mı?”
Bu inatlaşmaların geçici bir durum olduğunu ve çocuğunuzun büyük bir bağımsızlık savaşı verdiğini unutmayın. Çoğu durumda, okul öncesi çocuğunuzun karar vermesine izin vermeniz sorun olmayacaktır. Hatta bu arzu edilen bir şeydir. Güvenlik ve sağlıkla ilgili konularda elbette son sözü her zaman ebeveynler vermelidir. Ancak okul öncesi çocuğunuz, hikaye saatinde hangi kitabı okuyacağınızı veya ailece film izlerken hangi filmin izleneceğini karar verebilir. Bu tür küçük kararlarda söz sahibi olması, bağımsızlık duygusunu ve özgüven gelişimini destekleyecektir. - Yeni yürümeye başlayan çocuklarda ve okul öncesi çocuklarda bağımsızlığı teşvik etmenin ve eleştirel düşünme becerilerini geliştirmeye yardımcı olmanın en basit yollarından biri, ikinizin de memnun kalacağı seçenekler sunmaktır. Mesela çocuklar her gün ne giyeceğini seçmeyi sever. Fakat yine de uygun seçimler yapmak için küçük bir rehberliğe ihtiyaç duyar. Çocuğunuzun kıyafetlerini seçmesine izin verin ancak bazı sınırlar koyun. Örneğin, “Dışarısı soğuk, bu yüzden bu pantolonlardan birini giymen gerekiyor” diyerek, uygun birkaç kıyafeti arasında hangisini giyeceğini karar vermesine izin verin.
- Öngörülebilirlik ve tutarlılık, çocukların kendilerini güvende hissetmelerine yardımcı olur. Lakin katı tutumlar onların sertleşmesine ve inatlaşmasına neden olacaktır. Bir program yapın ve çocuğunuza beklentilerinizi söyleyin. Aynı zamanda, gerektiğinde değişiklik yapabileceğinizi ifade edin. Örneğin, akşam yemeğini televizyon veya telefon/tablet/bilgisayar olmadan ailece yemek gibi bir kuralınız olabilir. Bu tamamen makul bir kuraldır ancak kimi zaman esneklikle de sağlanabilir. Çocuğunuzun, sevdiği bir televizyon programını izlemesine izin vermek için akşam yemeğini 15 dakika geriye almak sorun olmaz. Bu küçük jestler, aile içinde bir iyi niyet ve işbirliği ruhu oluşturur.
Yeni Beceriler Öğrenmelerini Destekleyin
- Erken çocukluk teorisyeni Lev Vygotsky, yeni beceriler öğretmek için çocukların büyümesini “iskele” yaklaşımı olarak adlandırır. Çocukların hangi becerilerde ustalaşmış olduklarını anlamalarını gözlemlemeyi, ardından yeni, biraz daha zor bir beceriyi öğrenmek için doğrudan onlarla birlikte hareket etmeyi önerir. Belki okul öncesi çocuğunuz bir gömlek veya pantolon giyebilir. Ancak ayakkabı ve çorap giymeyi öğrenmemiştir. Veyahut yemeğini tek başına yemesine izin vermeyi deneyebilirsiniz. Çocuğunuzu bu becerileri öğrenmeye ve birkaç gün birlikte uygulamaya teşvik edin. Bir süre sonra çocuğunuz yeni bir beceriyi bağımsız olarak yapabilmeyi öğrenecektir.
- Ebeveynler olarak çocuklarımızı güvende tutmak bizim görevlerimizden biri ancak tehlike ile risk arasında fark vardır. Tehlike, akan trafikte kendi başına yürümek istemesi veya zehirli maddeleri eline alması gibi çocuğunuza öngörülemeyen zararlar verebilecek, yönetilemeyen şeylerdir. Sağlıklı bir risk, sizi biraz ürkütebilir ancak çocuğunuzun büyümesini ve gelişmesini destekleyen bir şeydir. Çocuğunuzla güvenlik kuralları ve olası tehlikeler hakkında konuştuktan sonra, bisiklete binmesine veya ağaca tırmanmasına izin vermek, alınabilecek risklere örnek olarak verilebilir. Sağlıklı bir riskte, çocuğunuzun güvenliğini sağlamak için üzerinize düşeni yaptınız ve çocuğunuz potansiyel tehlikeleri biliyor ve bunları karşılayabilecek bilinç seviyesinde.
- Çocuklara küçükken bol bol destek vermek önemlidir. Ancak büyüdüklerinde her zaman yanlarında olamayız. Onların hata yapmalarına izin vermeliyiz çünkü deneme yanılma çocukların en iyi öğrenme yöntemlerinden biridir. Büyük ve ciddi sıkıntılara sebebiyet vermeyecek konularda hata yapmalarına izin vermek gerekir.
- Evinizin düzeni çocuğunuzun bağımsızlık kazanmasında büyük bir fark yaratabilir. Çocuğunuzun her şeyin yerini bilmesi için evinizi düzenleyin. Örneğin ayakkabılar ayakkabılığa, paltolar portmantoya, oyuncaklar oyun odasına veya çocuk odasındaki işaretli kutulara konur. Mutfakta, plastik kapları aşağıda bulunan raflarda/çekmecelerde tutun ve çocuğunuza kendi başına atıştırmalık veya bir bardak su almayı öğretin.
Ebeveynlik deneyimini, çocuğunuzun anaokuluna başlamasıyla birlikte sorumluluğu yavaş yavaş onlara devrettiğiniz bir deneyim olarak düşünün. Çocuğunuz erken yaşlardan itibaren onun en iyi savunucusu ve amigosu olduğunuzu öğrenmelidir. Çünkü anne-baba gereken her durumda çocuğunun amigosu da olmalıdır.
Aynı zamanda, makul sınırlar belirleyerek onları güvende ve sağlıklı tutmak ebeveynlerin görevleri arasındadır. Karşılıklı saygı, anlayış ve işbirliği, onlarla içinde bulunduğunuz her türlü etkileşimde rehberlik etmelidir.
Okul Öncesi Çocuklarda Bağımsızlığı Destekleyen Faaliyetler
Bu, özellikle sabahları yoğunsa, gece yatmadan önce yapılacak harika bir aktivite olabilir. Sabah kalktığında ne giymek istediği sorularak, akşamdan hazırlanır. Yine gün içinde, dışarıya çıkarken veya özel bir yere giderken, giymek istediği kıyafeti sunulan seçeneklerin arasından seçmesi sağlanabilir.
Kahvaltı veya Öğle Yemeği Hazırlamak
Çocuğunuzun sabahları kahvaltı hazırlarken size yardımcı olmasına izin verebilirsiniz. Zamanla, ona kendi kahvaltısını nasıl hazırlayacağını gösterebilirsiniz. Bardağına süt doldurmak, kızarmış ekmek üzerine tereyağı sürmek gibi basit işleri yapmasını sağlayabilirsiniz. Bu konudaki zorluklardan biri, neyin uygun bir kahvaltı yemeği olarak kabul edildiğini öğrenmesine yardımcı olmaktır. Yani lolipopların, cipslerin, sabah kahvaltısı için uygun olmadığını bilmelidir.
Diş Fırçası Hazırlamak ve Diş Fırçalamak
Geceleri yatmadan önce ve sabah kahvaltıdan sonra diş fırçalarına uygun miktarda macun koymalarını ve dişlerini fırçalamalarını öğretebilirsiniz.
Sofrayı Kurmak veya Yemekten Sonra Kaldırmak
Çocuklara sofra hazırlanırken küçük görevler vermek sadece bağımsızlığı geliştirmek için harika bir yol değildir aynı zamanda ev işleriyle uğraşan herkesin değerini de anlamına yardımcı olan bir yöntemdir. Buna, kendi, tabağını lavabonun yanındaki tezgaha getirmesini sağlayarak başlayabilirsiniz. Zamanla bu, tabağında kalan yemekleri çöpe dökmeye, sofra hazırlanırken tabakları sofraya getirmeye, sofra kaldırılırken de masayı toplamaya yardım etmesine kadar devam ettirilebilir.
Oyuncakları Toplamak
Bu, özellikle odada fırtına kopmuş gibi göründüğünde zor bir iş olabilir. Ama bunu mümkün olduğunca öncelikli bir iş haline getirmeye çalışmalı ve oyuncakları toplama işini çocuğunuzla birlikte yapmalısınız! Tabi bunu eğlenceli bir oyun haline dönüştürmek mümkün. “Oyuncak sepetini ilk önce kim doldurursa diğerine sarılıp öpecek” diyerek yarışma yapmak iyi bir fikir olabilir. Kardeşi varsa kardeşiyle, yoksa sizinle bunu yapabilir.
Ev İşlerine Ortak Edin
Yatak Hazırlamak, Toz Almak, Çamaşırları Kaldırmak
Çocukların ev işlerine erken yaşlarda başlaması gerektiğine yürekten inanıyorum. Çocukların evde yardımcı olabilecekleri pek çok ev işi var. Ancak hep siz yaptıysanız ilk başlarda odasını toplaması konusunda çocuğunuzu motive etmekte zorlanabilirsiniz. Çocuklarınızdan, evde, çamaşırları çekmecelere yerleştirmek, toz almak, yatak hazırlamak, odalarını toplamak gibi basit işleri yapmalarını isteyebilirsiniz. İlerleyen yaşlarda, cinsiyet ayırt etmeksizin evi süpürgeye tutmak, bulaşık yıkamak gibi sorumluluklar da verebilirsiniz.
Banyoya Hazırlanmak, Pijama Giymek
Yedi yaşından büyük çocuklarınızın banyosunu kendi başına yapmasına izin vermelisiniz. 3 yaşından sonra da banyonun ardından kıyafetlerini kendisinin giymesine izin verebilirsiniz.
Eve Girerken, Mont, Ayakkabı, Sırt Çantası, Beslenme Çantası Vb. Yerine Koymak
Evinizin giriş bölümü, çok hızlı bir biçimde çocukların çöplüğü haline dönüşebilir. Çocuklarınıza, palto asmaya, ayakkabılarını kaldırmaya, beslenme çantası kutularını mutfağa bırakmaya ve sırt çantalarını yerleştirmeye teşvik edebilirsiniz. Yaşlarına göre bütün bunları sizin yardımınıza ihtiyaç duymadan yapabilmeleri gerekiyor. Çünkü sorumluluk duygusunun gelişmesi için bu önemli.
Evcil Hayvan Bakmak
Köpeği/kediyi/balığı beslemek, su kaplarını doldurmak veya balıkların fanusunu temizlemek, köpeği gezdirmek, evcil hayvanlara banyo yaptırmak, çocuklarınıza zaman zaman verebileceğiniz görevler arasında yer alıyor. Bir evcil hayvana bakarken okul öncesi çağındaki çocukların üstlenebilecekleri pek çok sorumluluk vardır. Ayrıca bunun ekstra bir faydası da şu ki, şefkati ve başka canlıları önemsemeyi öğreniyorlar.
Aile içinde, okul öncesi çağındaki çocukların tüm bunları sürekli yapması kabul edilmeli ki gerçekçi değildir. Bunun için günde 50+ saate ihtiyaç duyabiliriz. Ancak onlara sorumluluk vermek konusunda elimizden gelenin en iyisini yapıyoruz. Çünkü okul öncesi çocukların bağımsızlık becerilerini teşvik etmenin artık inanılmaz bir getirisi olduğunu biliyoruz.
