Evde Duyu Bütünleme Etkinlikleri
6 Aralık 2022Duyusal İşleme Bozukluğu, DEHB (Dikkat Eksikliği Bozukluğu) ve Asperger gibi nörodavranışsal bozuklukları olan ve öğrenme, işleme zorlukları yaşayan çocukları etkileyebilen bir durumdur. Çocuklar sürekli olarak duyusal uyarıma aşırı veya yetersiz tepki verdiğinde duyusal işlemleme bozukluğuna sahip olabilir. Çocukların duyusal işlem bozukluğunun semptomlarını azaltmasına yardımcı olabilecek birkaç etkinlik vardır. Evde duyu bütünleme etkinlikleri konusuna gelmeden önce, özetle duyu bütünleme nedir, duyu bütünleme bozukluğu belirtileri nelerdir bakalım.
Not: Duyu bütünleme bozukluğu, duyusal işleme bozukluğu, duyusal işlemleme bozukluğu veya duyusal işlem bozukluğu isimleriyle anılabilir. Farklı kaynaklarda, farklı isimlerle adlandırıldığını görebilirsiniz. Ancak yaygın olarak duyu bütünleme bozukluğu kullanılır.
Duyu Bütünleme Nedir?
Duyusal işlemleme, sinir sistemi duyulardan mesajlar aldığında ve bu mesajlara tepki verdiğinde gerçekleşir. Duyusal işlem bozukluğuna sahip bir çocuk mesajları alsa da, mesajlar aşırı tepkiye veya hiç tepki vermemeye neden olacak şekilde karıştırabilir.
Duyu Bütünleme Bozukluğu Belirtileri
Duyu bütünleme bozukluğu belirtileri arasında koordinasyonsuz hareketler, belirli sesler duyulduğunda ağrı, dokunmaya karşı aşırı hassasiyet veya başkalarıyla etkileşime girememe yer alabilir. Belirtilerin tutarsız olabileceğini ve farklı zamanlarda ortaya çıkabileceğini veya hiç ortaya çıkmayabileceğini bilmek önemlidir.
Duyu bütünleme bozukluğundan etkilenen duyular şunlardır; görme, ses, dokunma, koku alma, tat alma, denge ve mekansal yönelim, kas veya eklem hareketi, açlık veya susuzluk gibi içsel duyumlar.
Evde Duyu Bütünleme Etkinlikleri
Evde duyu bütünleme etkinlikleri, duyusal bütünleme bozukluğu olan çocukların çevreleriyle daha başarılı bir şekilde etkileşime girmesine yardımcı olur. Ana kriter, etkinliklerin çocuk için eğlenceli olması ve kademeli olarak rahatsızlığa sahip çocuğa tanıtılmasıdır.
Evde duyu bütünleme etkinlikleri yapmak isteseniz, aşağıdaki etkinliklerden faydalanabilirsiniz.
Lav lambaları, çocukların aralıklı ışığa alışmasına yardımcı olur. Dimmer anahtarları, ebeveynlerin bir odadaki ışıkları kısmasını veya aydınlatmasını sağlar.
Yeni oyuncaklar ve giysilerle farklı renkler, duyu bütünleme bozukluğuna sahip çocuğa tanıtılabilir.
Kulaklıkla dinletilen doğal sesler, çocukların gürültüden korunmasına veya işitsel işlemleme bozukluğuyla mücadele etmesine yardımcı olabilir. Rahatsızlık duydukları gürültülü seslerden uzaklaşıp, sakinleştirici seslere kapılmalarını sağlayabilir. Rüzgar, gök gürültüsü, yağmur, kuş cıvıltıları ve dalgalar gibi doğal sesler kulaklıkla çalınabilir veya gerçek hayatta deneyimlenebilir.
Çamur, oyun hamuru, kum, su veya baloncuklarla serbest oyun, dokunsal işlemeyi geliştirmeye yardımcı olur. Ayrıca ekmek hamuru yoğurmak eğlenceli ve uğraştırıcı bir aktivitedir.
Sulu boya veya diğer boya kalemleriyle resim yapmalarını isteyebilirsiniz.
Koku hassasiyeti için aromaterapi genellikle başarılıdır. Daha büyük çocuklara hoş olmayan kokulardan uzak tutmak için nane gibi küçük bir şişe uçucu yağ verilebilir.
Çocuklar genellikle yiyeceklerin lezzetini tahmin etmekten hoşlandıkları için meyve veya diğer yiyeceklerle tat alma oyunları eğlencelidir. Çocukları yemek hazırlamaya teşvik etmek, yeni tatlar ve dokular sunmanın bir yoludur. Tabaktaki yiyeceklerle oyun oynamak, tadına bakmaya teşvik edici olabilir.
Propriosepsiyon güçlükleri olan çocuklara, dolu market poşetleri gibi ağırlıkları kaldırmak, kitapların veya sandalyelerin taşınması ve istiflenmesine yardım etmek, market arabalarını itmek veya bahçede kazma, kürek, tırmık kullandırmak gibi duyu bütünleme etkinlikleri yaptırılabilir.
Not: Propriosepsiyon, altıncı duyu olarak adlandırılan, görme yokluğunda veya dikkat dışı algıda, organlarımızın konumunu, denge, hareket, kuvvet gibi duyuları algılamayı sağlayan duyudur.
Sıçrama ve denge, vestibüler bozukluğu azaltır. Kapalı veya açık trambolinler, salıncaklar, binilen veya sallanan oyuncaklar ve tahterevallilerin hepsi faydalıdır.
Fırçalama terapisi (Wilbarger Protokolü), dokunsal savunma ve bazen diğer duyu bütünleme bozuklukları için kullanılan çok özel bir tekniktir.
Ayrıca ebeveynler, çocuklarının duygusal, entelektüel ve sosyal gelişimlerini hızlandırabilir ve evde duyu bütünleme etkinlikleri yaptırarak onlara yardımcı olup, benlik saygılarını geliştirmelerine yardımcı olabilir. Entegrasyon sorunlarına yönelik alıştırmalar ve etkinlikler biraz karmaşıktır. Her çocuk için bozukluğun farklı seyredebileceği de göz önünde bulundurularak sıraladığımız etkinliklere başlamadan önce uzman tavsiyesi almak doğru olacaktır.
