Anne Sütü Sarılığı

Anne sütü sarılığı nedir? Anne sütü sarılığı neden olur? Bebeklerde anne sütü sarılığı belirtileri nelerdir? Anne sütü sarılığı nasıl geçer? Anne sütü sarılığı teşhisi nasıl konur?

Emzirme döneminde anne sütü renginde oluşan sarartıya, anne sütü sarılığı denir. Bu durum yaygın olarak görülmektedir. Anne sütü sarılığı, bebek doğup emzirildikten sonra en az 3 ile 5 hafta, en fazla ise 8 ila 12 hafta kadar devam etmektedir. Bebeklerde anne sütü sarılığı, yeni doğanların %60 ila %80 inde görülebilen bir durumdur.

Anne Sütü Sarılığı Nedir?

Anne sütü sarılığının biyolojik nedeni, kandaki bilirubin miktarının çokluğudur. Kandaki bilirubin miktarı fazlalaştığında bebeklerin göz ve derilerinin sarardığını görürüz. Bilirubin, karaciğerde kırmızı kan hücrelerinin parçalanması sonucu ortaya çıkan sarı bir maddedir. Karaciğerde bilirubin oluşumu doğal bir süreçtir. Ancak oluşan bilirubin yine karaciğer tarafından gerektiği kadar hızlı işlenip safraya aktarılamazsa bu durum anne sütü sarılığına neden olur.

Özetle karaciğerde kırmızı kan hücreleri parçalanır ve bilirubin ortaya çıkar. Oluşan bu bilirubin yine karaciğier tarafından işlenir ve safraya aktarılır. İşlenmiş ve safraya aktarılmış bu konjuge bilirubinler, safradan bağırsaklara aktarılırken bağırsak bakterileri sayesinde Sterkobilinoje’ye dönüşür ve büyük bir kısmı bağırsaklara taşınarak dışkıyla atılır. Sarılığa sebep olan problem tam da bu noktada başlar. Fazla olan bilirubin bebeğin kanına geri dönüş sağlar. En sonunda da bebeğin deri, kas ve mukus zarları gibi birçok yerinde kendini göstermeye başlar.

Sarılık olan bir bebeğin annesi tarafından emzirilmesi, bir yandan anne sütünü arttırmaya yönelik bir işlem olurken bir yandan da bebeğe kalori ve hidrasyon sağlamaktadır. Hidrasyon, karaciğerde parçalanan kan hücreleri sonucunda oluşan bilirubin miktarının azaltılarak kontrol altına alınması işlemidir. Bu işlem sarılık olan bir bebek için faydalı olsa da bazı durumlarda doktorunuz, anne sütü sarılığı teşhisi koyabilmek için sizden emzirmeye 12 ila 48 saat ara vermenizi isteyebilir.

Doğumdan sonraki ilk haftalarda, yenidoğan kan seviyesindeki yüksek bilirubin oranı çokça karşılaşılan bir durumdur. Bunun nedeni kırmızı kan hücrelerinin ömrünün kısa olmasıdır.

Yenidoğanların bazılarında mekanyum geçişi denilen ilk kaka gecikir. Yukarıda bahsettiğimiz üzere bağırsaktan kaka ile atılması gereken işlenmiş bilirubin, bağırsaklardan geri emilir. Bu geri emilen bilirubini hızlı bir şekilde metabolize edebilmesi henüz mümkün olmayan yenidoğan bebek, genellikle zararsız olarak kabul edilen fizyolojik sarılık geçirmiş olur.

Anne Sütü Sarılığının Nedenleri Nelerdir?

Yapılan araştırmalar anne sütü sarılığının genetik olduğunu ortaya koymuştur. Anne sütü sarılığı hastalığının sebebi ise kesin olarak bilinmemektedir. Ancak anne sütü ve karaciğerde, bilirubin parçalanmasına engel olabilecek bir maddenin oluşumundan şüphelenilmektedir.

Bazı durumlarda anne sütü sarılığı, yani bebeğinizin sarılık olma ihtimali daha fazladır;

• Erken doğumla dünyaya gelmiş olan bebeklerin kandaki bilirubinden kurtulabilmek için yeterli zamanları olmadığından, anne sütü sarılığı geçirme ihtimalleri yüksektir.
• Yeni doğumdan kaynaklanmış, bebeklerin yeterince anne sütü alamaması durumu,
• Anne ile bebeğin kan gruplarının birbirinden farklı olması, annenin vücudunun bebeğin kırmızı kan hücrelerine saldıran antikorlar üretmesine neden olur.
• Bebeğin çok sayıda kırmızı kan hücresiyle doğması neticesinde bu kan hücrelerinin karaciğer tarafından parçalanmasıyla daha fazla bilirubinin ortaya çıkması,

Anne Sütü Sarılığı Belirtileri

Anne sütü sarılığının en belirgin göstergesi cilt ve gözlerde başlayan sonrasında göğüs, mide ve bacaklara yayılan sarılıkların görülmesidir. Bebeğinizin sürekli uyumak istemesi ve beslenme problemleri de kandaki bilirubin seviyesinin yükseldiğini haber veren diğer semptomlardandır. Bu semptomların kendini çokça göstermesi ve durumun kötüleşmesi, bebeğinizin huysuzlanmasına neden olacaktır.

Bebeğinizin cildi koyu renkli ise anne sütü sarılığını cildinde tespit etmeniz zor olabilir. Bu durumda bebeğinizin cildine parmağınızla nazikçe baskı yapıp birkaç saniye sonra kaldırdığınızda eğer sarılık varsa baskı sonrası sarı rengi görmeniz muhtemeldir.

Anne Sütü Sarılığı Teşhisi Nasıl Konur?

Doktorunuzun, bebeğinizin göz ve cildinde sararma olup olmadığına baktığı fiziki muayene sonunda teşhis koyma durumu muhtemeldir. Bunun dışında deri ve kandaki bilirubin miktarının ölçülmesi ile de teşhis konulabilir.

Anne Sütü Sarılığı Nasıl Geçer?

Anne sütü sarılığı çoğu zaman kendiliğinden geçecektir. Yani kandaki bilirubin miktarı yükselmedikçe ekstra bir tedavi aramanıza da gerek yoktur. Bu aşamada zaten doktor gözetiminde olacağınızdan bilirubin miktarı istenmeyen seviyelere yükseldiği zaman tedaviye başlamanız gerekecektir.

Anne sütü sarılığı tedavisi için gerekli olan parametreleri inceleyelim;

• Sarılık olan bebeğinizin yaşı
• Erken doğum olup olmadığı
• Kandaki bilirubin miktarının yükselme hızı
• Bebeğinizin beslenme düzeni

Anne sütü sarılığı aşağıdaki yöntemlerle tedavi edilebilir;

• Fototerapi

Bu tedavi, bebeğin kanındaki fazla bilirubinin atılmasına yardımcı olan bir ışın tedavi yöntemidir.

• Hidrasyon

Vücuda yapılacak sıvı desteği, kandaki bilirubin seviyelerini düşürmeye yardımcı olmaktadır.

• İmmünoglobulin

Kan değişimi ihtiyacını azaltmak için kan grubu uyuşmazlığı olan bebeklere damar yoluyla enjekte edilir.

• Kan değişimi

Kandaki bilirubin miktarı çok yükseldiğinde bir transfüzyonla bu değişimin yapılmasıdır.

Yenidoğanlarda sarılık, çok sık karşılaşılan bir durum olduğu için endişe etmenize gerek yoktur. Sarılık, doğru yöntem ve gözlemle kolaylıkla tedavi edilebilir. Yenidoğan bebeğinizi sarılıktan kurtarmak için en iyi yolun onu sıkça emzirmek olduğunu unutmamalısınız.

Ne Zaman Doktora Başvurmalıyız?

• Bebeğinizin iyi beslenemediğini düşünüyorsanız
• Görüntüsünden ve hastalık halinden endişe ediyorsanız
• Yeni doğan bebekler genellikle çok fazla uyurlar, hatta zaman zaman beslemek için uyandırmak dâhi gerekebilir. Bebeğiniz çok fazla uyuyorsa ve uyandırmakta zorlanıyorsanız
• Ayrıca sarılığın iyiye gitmediğini düşünüyorsanız zaman kaybetmeden doktorunuzla görüşmelisiniz.

Bebek sağlığı hakkındaki diğer yazılarımızı sitemizden okuyabilirsiniz.